DevOps چیست و چه کاربردی دارد؟

فرآیند توسعه نرم‌افزار همواره شامل تغییرات بوده است؛ زیرا برنامه‌نویسان خلاق و خوش‌ذوق همیشه به دنبال راه‌حل‌های بهتر برای بهبود شرایط موجود هستند. ظهور زبان‌ها، کتابخانه‌ها و فریم‌ورک‌های جدید نشان می‌دهد که دنیای کامپیوتر در حال رشد و پیشرفت است، و توسعه‌دهندگان نرم‌افزار برای مواجهه با چالش‌های جدید، باید راه‌حل‌های نو و خلاقانه‌ای ارائه دهند. اصطلاح DevOps در چند سال اخیر در بین توسعه‌دهندگان پراکنده شده است و ممکن است برای شما هم پرسشی پیش آمده باشد که DevOps چیست و چه کسی را مهندس DevOps می‌نامند؟ در این مقاله، قصد داریم به بررسی این موضوع بپردازیم و به سوالاتی مانند “DevOps چیست”، “کجا از DevOps استفاده می‌شود”، “چه مزایایی دارد” و در پایان، “مهندس DevOps کیست” پاسخ دهیم. با ما همراه باشید.

DevOps چیست؟

DevOps (Development and Operations) یا دواپس به مجموعه‌ای از فرآیندها، ابزار و رویکردهایی گفته می‌شود که برای ادغام فرآیندهای توسعه و بهره‌برداری نرم‌افزارها و خدمات IT استفاده می‌شود. هدف اصلی DevOps، ایجاد هماهنگی بین گروه‌های مختلف مانند توسعه‌دهندگان، مدیران سیستم و متخصصان شبکه است تا برای ارائه سریع‌تر و بهترین خدمات به مشتریان، بهبود کیفیت و کارایی سیستم‌های نرم‌افزاری را دنبال کند.

در فرآیند DevOps، تیم‌های توسعه و بهره‌برداری نرم‌افزار با همکاری و هماهنگی بیشتر با یکدیگر، از ابتدای فرآیند توسعه تا بهره‌برداری و نگهداری سیستم‌های نرم‌افزاری، در تمام مراحل سیکل توسعه نرم‌افزار، دخیل هستند. این شامل تست، مستندسازی، ارائه و انتقال نسخه‌های جدید نرم‌افزار، مانیتورینگ و ارزیابی عملکرد سیستم‌ها و … است.

به شکل کلی، DevOps به عنوان یک متدولوژی فرآیندی، برای بهبود کیفیت و کارایی سیستم‌های نرم‌افزاری و بهبود هماهنگی بین گروه‌های مختلف، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

رابطه‌ی Agile با DevOps

Agile و DevOps هر دو متدولوژی‌هایی هستند که برای بهبود فرآیند توسعه نرم‌افزار و تسریع تحویل آن به مشتریان استفاده می‌شوند. با این حال، Agile و DevOps در دو حوزه متفاوت فعالیت می‌کنند و هر کدام نقش و مسئولیت‌های متفاوتی در فرآیند توسعه نرم‌افزار دارند.

Agile به عنوان یک متدولوژی توسعه نرم‌افزار، بر این ایده تمرکز دارد که توسعه نرم‌افزار باید به صورت چرخه‌ای و تکراری انجام شود. در Agile، توسعه نرم‌افزار به صورت فازی و در چرخه‌های کوتاه و مکرر انجام می‌شود و برای هر فاز از سیکل توسعه، ارزیابی و بازبینی انجام می‌شود تا مشکلات شناسایی و بهبود شوند. Agile به عنوان یک متدولوژی توسعه نرم‌افزار، بر اهمیت تفاوت‌ها و تغییرات در طول فرآیند توسعه تأکید دارد.

DevOps به عنوان یک متدولوژی عملیاتی، بر این ایده تمرکز دارد که تحویل نرم‌افزار باید به صورت سریع و مداوم انجام شود. در DevOps، توسعه نرم‌افزار و بهره‌برداری آن به صورت یکپارچه انجام می‌شود و تیم‌های توسعه و بهره‌برداری با همکاری و هماهنگی بیشتر با یکدیگر، برای تسریع فرآیند تحویل نرم‌افزار و افزایش بهره‌وری سیستم‌ها، در تمام مراحل سیکل توسعه نرم‌افزار، دخیل هستند. DevOps به عنوان یک متدولوژی عملیاتی، بر اهمیت اتوماسیون، ابزارهای خودکار و مانیتورینگ و ارزیابی عملکرد سیستم‌ها تأکید دارد.

بنابراین، Agile و DevOps هر دو برای بهبود فرآیند توسعه نرم‌افزار و تسریع تحویل آن به مشتریان استفاده می‌شوند، اما در دو حوزه متفاوت فعالیت می‌کنند و هر کدام نقش و مسئولیت‌های متفاوتی در فرآیند توسعه نرم‌افزار دارند.

آیا Agile و DevOps برای توسعه نرم‌افزارهای بزرگ مناسب هستند؟

بله، Agile و DevOps هر دو برای توسعه نرم‌افزارهای بزرگ مناسب هستند. در حقیقت، این دو متدولوژی برای توسعه نرم‌افزارهای بزرگ و پیچیده بسیار مناسب هستند. این متدولوژی‌ها برای تسریع فرآیند توسعه، افزایش بهره‌وری و بهبود کیفیت نرم‌افزارها طراحی شده‌اند.

Agile با استفاده از فازهای کوتاه و مکرر در سیکل توسعه، امکان توسعه نرم‌افزارهای پیچیده را با قابلیت تغییرات و بهبود مداوم فراهم می‌کند. این متدولوژی با تمرکز بر تحویل قابل اعتماد و مداوم نرم‌افزار، برای توسعه نرم‌افزارهای بزرگ و پیچیده بسیار مناسب است.

DevOps هم به عنوان یک متدولوژی توسعه نرم‌افزار، برای توسعه نرم‌افزارهای بزرگ مناسب است. با همکاری و هماهنگی بیشتر تیم‌های توسعه و بهره‌برداری، DevOps امکان توسعه نرم‌افزارهای بزرگ و پیچیده را با بهبود کیفیت و کارایی سیستم‌های نرم‌افزاری فراهم می‌کند. این متدولوژی با تمرکز بر تسریع فرآیند تحویل نرم‌افزار، افزایش بهره‌وری و بهبود هماهنگی بین تیم‌های مختلف، برای توسعه نرم‌افزارهای بزرگ بسیار مناسب است.

بنابراین، Agile و DevOps هر دو برای توسعه نرم‌افزارهای بزرگ و پیچیده مناسب هستند و بهبود کیفیت، کارایی و بهره‌وری نرم‌افزارها را فراهم می‌کنند.

چرخه حیات (Life cycle) دواپس یا DevOps Life Cycle

چرخه حیات (Life cycle) دواپس یا DevOps Life Cycle، مراحلی را شامل می‌شود که در طی آن‌ها تیم‌های توسعه و بهره‌برداری نرم‌افزار با همکاری و هماهنگی بیشتر، فرآیند توسعه و بهره‌برداری سیستم‌های نرم‌افزاری را انجام می‌دهند. چرخه حیات دواپس شامل چهار فاز اصلی است که عبارتند از:

۱. Plan (برنامه‌ریزی):
در این فاز، تیم‌های توسعه و بهره‌برداری با همکاری، برنامه‌ریزی برای توسعه و بهره‌برداری سیستم‌های نرم‌افزاری انجام می‌دهند. در این فاز، مشخص می‌شود که چه نیازهایی از جانب کاربران و مشتریان باید برآورده شوند، چه ابزارها و فرآیندهایی باید استفاده شود و چه مسئولیت‌هایی به عهده هر تیم است.

۲. Develop (توسعه):
در این فاز، تیم‌های توسعه و بهره‌برداری به صورت همزمان کد مربوط به توسعه نرم‌افزار را تولید و بهره‌برداری را آماده می‌کنند و تست‌های اولیه را انجام می‌دهند تا مطمئن شوند که کارکرد سیستم به درستی است.

۳. Deliver (تحویل):
در این فاز، تیم‌های توسعه و بهره‌برداری در حال تحویل نرم‌افزار و بهره‌برداری از آن هستند. در این فاز، نسخه‌های جدید نرم‌افزار تولید و تست می‌شوند و به محیط تولیدی منتقل می‌شوند.

۴. Operate (عملیات):
در این فاز، تیم‌های بهره‌برداری به صورت مداوم سیستم‌های نرم‌افزاری را مانیتورینگ کرده و در صورت نیاز به به‌روزرسانی و تعمیرات لازم اقدام می‌کنند. این فاز شامل فعالیت‌های نگهداری، پشتیبانی و بهبود کیفیت و کارایی سیستم‌های نرم‌افزاری است.

در چرخه حیات دواپس، تیم‌های توسعه و بهره‌برداری با همکاری و هماهنگی بیشتر با یکدیگر، در تمام مراحل سیکل توسعه نرم‌افزار، دخیل هستند. این شامل تست، مستندسازی، ارائه و انتقال نسخه‌های جدید نرم‌افزار، مانیتورینگ و ارزیابی عملکرد سیستم‌های نرم‌افزاری و بهبود کیفیت و کارایی آن‌ها است. با این رویکرد، چرخه حیات دواپس بهبود بیشتری در توسعه و بهره‌برداری سیستم‌های نرم‌افزاری فراهم می‌کند و تیم‌های توسعه و بهره‌برداری، برای بهبود کیفیت، کارایی و بهره‌وری سیستم‌های نرم‌افزاری با همکاری و هماهنگی بیشتر، دست به کار می‌شوند.

چه تیم‌هایی باید در چرخه حیات دواپس دخیل شوند؟

اگر در رابطه با وظایف یک مهندس DevOps علاقه مند هستید، این مقاله در بایت گیت را حتما مطالعه کنید: وظایف مهندس دواپس چیست؟

در چرخه حیات دواپس، تیم‌های مختلفی در تمام مراحل سیکل توسعه نرم‌افزار دخیل هستند. این تیم‌ها شامل موارد زیر هستند:

۱. تیم توسعه (Development Team):
تیم توسعه، مسئول تولید کدهای نرم‌افزاری است و در فاز توسعه مشغول به کار می‌شود. این تیم با استفاده از روش‌های توسعه مدرن و ابزارهای مختلف، کدهای مربوط به توسعه نرم‌افزار را تولید و تست می‌کند.

۲. تیم بهره‌برداری (Operations Team):
تیم بهره‌برداری، مسئول مانیتورینگ و تحویل نرم‌افزار به محیط تولیدی است. این تیم در فاز تحویل و عملیات مشغول به کار می‌شود و برای بهبود کیفیت و کارایی سیستم‌های نرم‌افزاری، بهبود‌های لازم را اعمال می‌کند.

۳. تیم تست (Testing Team):
تیم تست، مسئول تست و ارزیابی عملکرد نرم‌افزار است. این تیم در فاز توسعه و تحویل مشغول به کار می‌شود و به صورت مداوم، نسخه‌های جدید نرم‌افزار را تست و ارزیابی می‌کند.

۴. تیم امنیت (Security Team):
تیم امنیت، مسئول حفاظت از اطلاعات و داده‌های حساس مشتریان است. این تیم در تمام مراحل سیکل توسعه نرم‌افزار دخیل است و برای بهبود امنیت سیستم‌های نرم‌افزاری، اقدامات لازم را انجام می‌دهد.

۵. تیم مدیریت پروژه (Project Management Team):
تیم مدیریت پروژه، مسئول برنامه‌ریزی و مدیریت پروژه است. این تیم در تمام مراحل سیکل توسعه نرم‌افزار دخیل است و برای اجرای بهتر پروژه و بهبود کیفیت و کارایی سیستم‌های نرم‌افزاری، اقدامات لازم را انجام می‌دهد.

بنابراین، در چرخه حیات دواپس، تیم‌های مختلفی در تمام مراحل سیکل توسعه نرم‌افزار دخیل هستند و با همکاری و هماهنگی بیشتر، برای بهبود کیفیت، کارایی و بهره‌وری سیستم‌های نرم‌افزاری کار می‌کنند.

مزایای استفاده از DevOps

چرخه حیات دواپس (DevOps)، رویکردی است که با همکاری و هماهنگی بیشتر بین تیم‌های توسعه و بهره‌برداری سیستم‌های نرم‌افزاری، بهبود بیشتری در توسعه و بهره‌برداری سیستم‌های نرم‌افزاری فراهم می‌کند. برخی از مزایای استفاده از DevOps عبارتند از:

۱. افزایش سرعت تحویل (Faster Delivery):
استفاده از DevOps، باعث افزایش سرعت تحویل نرم‌افزار می‌شود. با هماهنگی بین تیم‌های توسعه و بهره‌برداری، تحویل نرم‌افزار به محیط تولیدی به صورت سریع‌تر و با کیفیت بهتر انجام می‌شود.

۲. بهبود کیفیت (Improved Quality):
استفاده از DevOps، باعث بهبود کیفیت نرم‌افزار می‌شود. با انجام تست‌های مداوم، ارزیابی عملکرد سیستم‌های نرم‌افزاری و بهبود کیفیت و کارایی آن‌ها، نرم‌افزار با کیفیت و درست عمل می‌کند.

۳. کاهش خطاها (Reduced Errors):
استفاده از DevOps، باعث کاهش خطاها در نرم‌افزار می‌شود. با انجام تست‌های مداوم و ارائه نسخه‌های جدید نرم‌افزار به صورت مداوم، خطاهای نرم‌افزار به صورت سریع‌تر شناسایی و رفع می‌شوند.

۴. بهبود همکاری (Improved Collaboration):
استفاده از DevOps، باعث بهبود همکاری بین تیم‌های توسعه و بهره‌برداری می‌شود. با همکاری و هماهنگی بیشتر بین تیم‌ها، فرآیند توسعه و بهره‌برداری سیستم‌های نرم‌افزاری به صورت بهتر و کارآمدتر انجام می‌شود.

۵. بهبود بهره‌وری (Improved Efficiency):
استفاده از DevOps، باعث بهبود بهره‌وری سیستم‌های نرم‌افزاری می‌شود. با بهبود کیفیت، کارایی و کاهش خطاها، سیستم‌های نرم‌افزاری با بهره‌وری بیشتری عمل می‌کنند.

در کل، استفاده از DevOps باعث بهبود کیفیت، کارایی و بهره‌وری سیستم‌های نرم‌افزاری می‌شود و با افزایش همکاری و هماهنگی بین تیم‌های توسعه و بهره‌برداری، تحویل نرم‌افزار به محیط تولیدی به صورت سریع‌تر و با کیفیت بهتر انجام می‌شود.

آیا DevOps برای تمامی نوع سیستم‌های نرم‌افزاری مناسب است؟

بله، چرخه حیات دواپس (DevOps) برای تمامی نوع سیستم‌های نرم‌افزاری مناسب است. با این حال، باید توجه داشت که رویکرد DevOps برای هر نوع سیستم نرم‌افزاری، باید با توجه به نیازها و ویژگی‌های آن سیستم، شخصی‌سازی شود.

بعضی از سیستم‌های نرم‌افزاری، مانند سیستم‌های تحت وب، برای اجرای بهتر و بهره‌وری بیشتر، به رویکرد DevOps نیاز دارند. این نوع سیستم‌ها، معمولاً به صورت پویا و پیچیده توسعه می‌شوند و نیاز به گسترش سریع دارند، بنابراین استفاده از DevOps برای آن‌ها بسیار مفید است.

همچنین، سیستم‌های نرم‌افزاری با نیازهای امنیتی بالا، نیز از رویکرد DevOps بهره‌مند می‌شوند. این نوع سیستم‌ها، نیاز به تحویل سریع و پویا دارند و برای جلوگیری از حملات امنیتی باید به صورت مداوم بروزرسانی شوند، پس استفاده از DevOps برای آن‌ها بسیار مهم است.

به چه کسی مهندس DevOps می‌گویند؟

مهندس دواپس (DevOps Engineer) یا مهندس DevOps، یک حرفه‌ای است که مسئولیت ایجاد، پیاده سازی، مدیریت و بهینه سازی فرآیندهای DevOps را در یک سازمان بر عهده دارد. این حرفه‌ای، یک تخصص ترکیبی از مهارت‌های توسعه نرم‌افزار، عملیات سیستم و مدیریت پروژه است.

مهندسان DevOps، به صورت مداوم با تیم‌های توسعه و بهره‌برداری سیستم‌های نرم‌افزاری در ارتباط هستند. آن‌ها برای تسهیل فرآیند توسعه، تحویل و بهره‌برداری نرم‌افزار، از ابزارها و تکنولوژی‌های مختلفی استفاده می‌کنند. این ابزارها شامل مواردی مانند ابزارهای مدیریت کد منبع، ابزارهای تست و ارزیابی کیفیت، ابزارهای مانیتورینگ و آنالیز عملکرد سیستم، ابزارهای مدیریت زیرساخت و مجازی‌سازی و غیره است.

به طور کلی، مهندسان DevOps، با هدف بهبود فرآیندهای توسعه و بهره‌برداری نرم‌افزار، به کار می‌پردازند. آن‌ها به عنوان یک پل میان تیم‌های توسعه و بهره‌برداری، به هماهنگی و همکاری بیشتر بین این دو تیم کمک می‌کنند و باعث بهبود عملکرد و بهره‌وری سیستم‌های نرم‌افزاری می‌شوند.

چه مهارت‌هایی برای تبدیل شدن به یک مهندس DevOps لازم است؟

برای تبدیل شدن به یک مهندس DevOps، باید به یک مجموعه از مهارت‌های فنی و نرم‌افزاری مسلط شد. برخی از مهارت‌های لازم برای تبدیل شدن به یک مهندس DevOps عبارتند از:

۱. مهارت‌های توسعه نرم‌افزار:
مهندسان DevOps باید دارای مهارت‌های قوی در زمینه توسعه نرم‌افزار باشند. آن‌ها باید توانایی برنامه‌نویسی در زبان‌های مختلف و استفاده از ابزارهای مختلف توسعه نرم‌افزار را داشته باشند.

۲. مهارت‌های عملیاتی:
مهندسان DevOps باید دارای مهارت‌های عملیاتی و مدیریت سیستم‌های نرم‌افزاری باشند. آن‌ها باید توانایی مدیریت سیستم‌های عامل، شبکه‌ها، دیتابیس‌ها و زیرساخت‌های مجازی‌سازی را داشته باشند.

۳. مهارت‌های مدیریت پروژه:
مهندسان DevOps باید دارای مهارت‌های مدیریت پروژه و برنامه‌ریزی منابع باشند. آن‌ها باید توانایی مدیریت فرآیندهای توسعه و بهره‌برداری نرم‌افزار را داشته باشند.

۴. مهارت‌های ارتباطی:
مهندسان DevOps باید دارای مهارت‌های ارتباطی بالا و توانایی همکاری با تیم‌های مختلف باشند. آن‌ها باید توانایی ارتباط با تیم‌های توسعه و بهره‌برداری را داشته باشند و بتوانند به طور موثر با آن‌ها همکاری کنند.

۵. مهارت‌های مانیتورینگ و آنالیز:
مهندسان DevOps باید دارای مهارت‌های مانیتورینگ و آنالیز عملکرد سیستم‌های نرم‌افزاری باشند. آن‌ها باید توانایی استفاده از ابزارهای مانیتورینگ و آنالیز عملکرد سیستم‌های نرم‌افزاری را داشته باشند.

به طور کلی، برای تبدیل شدن به یک مهندس DevOps باید دارای مهارت‌های توسعه نرم‌افزار، مهارت‌های عملیاتی، مهارت‌های مدیریت پروژه، مهارت‌های ارتباطی و مهارت‌های مانیتورینگ و آنالیز باشید. همچنین، برای توسعه این مهارت‌ها باید به صورت مداوم و پیوسته، به یادگیری و استفاده از ابزارهای مختلف و همچنین شرکت در پروژه‌های مختلف و تجربه‌ی کاری در این زمینه‌ها، تمرکز کنید.

جمع بندی

هدف دواپس، نزدیک کردن تیم توسعه و تیم عملیاتی است. با این کار، سرعت ارائه محصولات و خدمات به کاربران نهایی به شدت افزایش می‌یابد. دواپس، تکنولوژی خاصی نیست بلکه مجموعه‌ای از تکنیک‌ها است که به منظور افزایش بهره‌وری و بهبود عملکرد تیم‌ها به کار می‌روند. به عنوان مثال، دواپس انعطاف‌پذیری، کاهش ریسک، بهبود کیفیت، نگهداری، قابل تکرار بودن و پیش‌بینی شکست یا موفقیت محصول را به دنبال دارد.

امیدواریم که این مقاله برای شما مفید بوده باشد. لطفا تجربیات و نظرات خود را درباره دواپس با ما و دیگر کاربران به اشتراک بگذارید. همچنین توصیه می شود این دو مقاله مرتبط در بایت گیت را از دست ندهید:

معرفی زبان های برنامه نویسی اندروید (مقایسه)

تفاوت برنامه نویسی و کد نویسی چیست؟